Ιατρική και Φαρμακευτική Αχώριστες… επιστήμες! Βασιλική Τριάντη Ενδοκρινολόγος Διαβητολόγος Ιατρός Μεταβολισμού,2103009400, Αγίας Παρασκευής 29 Χαλάνδρι

Ιατρική και Φαρμακευτική Αχώριστες… επιστήμες! Οι αρχαίοι Έλληνες ανακάλυψαν τις επιστήμες, και οι πιο σημαντικές από αυτές ήταν η ιατρική και η φαρμακευτική! Κι εφόσον η ιατρική ήταν επιστήμη, στην αρχαία Ελλάδα, είναι αδιανόητο να μην είχαν λειτουργήσει οι αρχαίοι Έλληνες θεραπευτές με επιστημονικό τρόπο. Στη σύγχρονη εποχή, επιστήμονες θεωρούνται αυτοί που αποκτούν γνώση με βάση την επιστημονική μεθοδολογία. Αυτή βασίζεται στην επιστημονική έρευνα, δηλαδή στην παρατήρηση, το πείραμα και τη λογική σκέψη. Για τους αρχαίους Έλληνες δεν αρκούσαν μόνο αυτά. Χρειαζόταν να βρεθεί και μια αρχή, ένας νόμος. Αυτό ήταν τόσο σημαντικό που δήλωναν πως "η αρχή είναι το ήμισυ του παντός". Έτσι, αν κάποιος ανακάλυπτε μια “αρχή”, έναν “νόμο”, τότε είχε κάνει ένα πολύ σημαντικό βήμα προόδου. Η ιατρική της αρχαίας Ελλάδας βασιζόταν στην αρχή. Ο Ιπποκράτης ο Πατέρας της Ιατρικής, είχε γράψει στα βιβλία του ότι από καιρό οι ιατροί έχουν ανακαλύψει την αρχή με την οποία γινόταν η θεραπεία των ασθενειών. Όταν κάτι βασίζεται σε αρχή πάντα έχει επιστημονική βάση. Η επιστήμη της φυσικής για παράδειγμα, έχει και αυτή αρχές, όπως π.χ. το “Νόμο της βαρύτητας” που όλοι γνωρίζουμε. Στην αρχαία ιατρική η βασική αρχή που ανακαλύφθηκε ήταν ο ‘Νόμος των Ομοίων”. Αυτός ο νόμος βασίστηκε σε εκατοντάδες χρόνια παρατηρήσεων των αρχαίων Ελλήνων θεραπευτών που με επιστημονικό τρόπο διαπίστωναν ότι «Δια τα όμοια νούσος γίγνεται και δια τα όμοια προσφερόμενα εκ νοσούντων υγιαίνονται», δηλαδή: «Με τα όμοια ασθένεια γίνεται και με τα όμοια πάλι οι άρρωστοι γίνονται υγιείς»..! Ο μεγαλύτερος και σοφότερος Ιατρός, ο Ιπποκράτης πάντρεψε τις δύο μεγαλύτερες επιστήμες και παραμένουν αχώριστες! Αν προσπαθήσουμε να παρακολουθήσουμε την εξελικτική πορεία των φαρμάκων στην Ελλάδα ξεκινώντας από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και τις ημέρες μας θα καταλήξουμε ότι η Φαρμακευτική και η Ιατρική είναι αδιαίρετες. Ο Ιπποκράτης φυσικά είναι ο θεμελιωτής της Επιστημονικής έκφρασης της Ιατρικής και της Φαρμακευτικής σ’ όλο τον αρχαίο κόσμο, αλλά και με προεκτάσεις στο σημερινό επιστημονικό γίγνεσθαι. Έζησε την περίοδο που μεσουρανούσε ο Ελληνικός Πολιτισμός και η Ιατρική η Φιλοσοφία και η Φαρμακευτική! Στις ημέρες του η θεραπευτική απέκτησε δική της υπόσταση ως ανεξάρτητη επιστήμη..! Είναι ο άνθρωπος που κυριολεκτικά εισέβαλε την Φιλοσοφία στην Ιατρική και ως εκ τούτου της έδωσε παγκόσμια και διαχρονική αξία και διάρκεια. Απομάκρυνε από την θεραπευτική την μαγεία και την δεισιδαιμονία και την έστρεψε στην άμεση παρατήρηση και το πείραμα. Χρησιμοποίησε 253 δρόγες – φάρμακα, αποτελούμενα από φυτά (άνθη – ρίζες – φύλλα κ.λ.π.), ορυκτά, ζωϊκά φάρμακα, ολόκληρα ή τμήματα ζώων – βδέλες, σκώληκες κλπ., χωρίς όμως να τα περιγράψει μορφολογικά γι'αυτό έως και σήμερα δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε αυτά τα "θεραπευτικά" φυτά. Παραθέτει ονόματα χωρίς ωστόσο να εξηγεί και να περιγράφει τα φυτά έτσι ώστε να μην αναγνωρίζουμε ποια είναι σήμερα! Αργότερα έρχεται (τον 1ο αιώνα μ.Χ.) και κάνει την λεπτομερή περιγραφή ο θεωρούμενος μαθητής του Διοσκουρίδης. Είναι ο μέγιστος μελετητής φαρμακογνώστης – φαρμακολόγος της Αρχαιότητος, ώστε τον συμβουλεύονται και σήμερα όσοι ασχολούνται θεραπευτικά ή ερευνητικά με το φάρμακο. Ο Διοσκουρίδης εφαρμόζει την έννοια του ισχυρού φαρμάκου, που μπορεί να νικήσει την αρρώστια. Θεόφραστος κ Γαληνός οι σπουδαίοι φαρμακοποιοί και Ιατροί! Ο Θεόφραστος (372 – 287 π.Χ. Γεννήθηκε στην Έφεσο της Λέσβου, υπήρξε μαθητής του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη που τον διαδέχτηκε στην περιπατητική σχολή του. Έγραψε εννέα βιβλία περί φυτών, ιστορία, ανάπτυξη – καλλιέργεια, μορφολογία, γεωγραφική προέλευση. Επίσης περιγράφει την ιαματική δύναμη των φαρμάκων. Θεωρείται ο πατέρας της βοτανικής. και Ο Γαληνός (Πέργαμος 129 – 216 μ.Χ.). Σπούδασε στην Αλεξάνδρεια, εισήγαγε τα λεγόμενα Γαλλινικά φάρμακα και παραμένει ο καθοδηγητής εφαρμογής ακόμη και σήμερα στα εργαστήρια των φαρμακοβιομηχανιών και στα εργαστήρια των φαρμακείων. Ο Γαληνός προτείνει τρόπο συλλογής φυτών. Κατάλληλη μέρα, μήνα, ώρα, τρόπο παρασκευής, διατήρηση, δοσολογία, καθώς και θεραπευτικές χρήσεις. Ο Γαληνός διετέλεσε γιατρός του Μάρκου Αυρήλιου ενώ ήταν φαρμακοποιός! Παίρνει στοιχεία από τον Διοσκουρίδη και την Λαϊκή Ιατρική. Τέτοιες γνώσεις σε ποιότητα, σύλληψη και ποσότητα δεν είναι δυνατόν να προέρχονται από τυχαίες παρατηρήσεις, αλλά είναι προϊόν βαθύτερης σκέψης που χρησιμοποιεί, προηγούμενες τεκμηριωμένες απόψεις. Η τοιχογραφία της Κνωσού που λαθεμένα ονομάζεται Πρίγκηψ με τα Κρίνα, δεν είναι ούτε Πρίγκιπας ούτε Κρίνα, παρά συλλέκτης – της μηκώνου της υπνοφόρου, που σημαίνει ότι οι Κρήτες γνώριζαν την χρήση της Papaver Somniferum από το 1600 π.Χ. Αλλά και στην Θεογονία του Ησιόδου υπάρχει γραπτή αναφορά για την Μήκωνα από τον 8ο π.χ. αιώνα. Γνώριζαν για παράδειγμα τον Κρόκκο (Κοζάνης!) και τον χρησιμοποιούσαν για θεραπεία παλαιών και πρόσφατων τραυμάτων για έλκη σε υποκαπνισμούς ως εμμηναγωγό και αντισπασμολυτικό. Ας μην ξεχνάμε τις Κροκοσυλλέκτριες εργάτριες στην Σαντορίνη! και έτσι για να θυμηθούμε και τον ΜΥΘΟ!!!!: Η Κίρκη δίνει το ποτό ΚΥΚΕΩΝΑ που περιέχει νερό – βότανα, κριθάρι μολυσμένο με τον παράσιτο μύκητα Ερισίβη (Clavicens purpurea) από όπου σήμερα εξάγονται τα αλκαλοειδή της Ορυσιβώδους ολύρας. Εργοταμίνη – Εργονοβίνη (Methergine) είναι το Cecale cornutum για τις ημικρανίες, το σημερινό Cafergot (καφεΐνη εργοταμίνη), αλλά και το Lysergic Acid που το διαιθυλαμίδιο είναι το πασίγνωστο σήμερα L.S.D. παραισθησιογόνο με ψυχοτρόπες και ψυχεδελικές ιδιότητες, παρενέργειες που εμφάνισαν και οι σύντροφοι του Οδυσσέα (π.χ. νόμιζαν ότι είναι γουρούνια) που ήπιαν το ποτό ενώ ο Οδυσσέας όχι...!!!!! Ασφαλώς και όχι!! Αφού ο Οδυσσέας απέφυγε τη μεταμόρφωση χάρη στο αντίδοτο που του έδωσε ο Ερμής..(το μώλυ..!)!! Αυτό δεν επέτρεψε στα βοτάνια της Κίρκης να επιδράσουν..!. Με μια αλοιφή (!!!) επανέφερε στην αρχική μορφή όσους είχε μεταμορφώσει, και μάλιστα υπήρξε μια περιορισμένης έκτασης αναγέννηση: οι ξαναμεταμορφωμένοι σύντροφοι του Οδυσσέα εμφανίστηκαν νεότεροι, ομορφότεροι, πιο μεγαλόσωμοι...(και λίγο βότανο anti-aging...μια δόση αυξητικής ορμόνης!) Ας θυμηθούμε και λίγη Οδύσσεια!!! (Οδ., κ 203-399) Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος Βασιλική Τριάντη - Αθήνα Βασιλική Τριάντη MD, MSc, PhDc Βασιλική Τριάντη Ενδοκρινολογοσ Διαβητολογοσ Ιατροσ Μεταβολισμου Dr Vasiliki Trianti Ενδοκρινολόγος Διαβητολόγος Χαλάνδρι Ενδοκρινολογος Ενδοκρινολογος - Διαβητολογος